Çeşme Damla Sakızı tıbbi ve aromatik değeri ile tarihten günümüze sağlık ve lezzet kaynağı olarak ekonomik değerini korumaktadır. Dünyada sadece Ege denizinin özel bir bölgesi olan Çeşme’de ve karşısında bulunan Yunanistan’ın Sakız Adası’nda yetişen damla sakızı ağacı, 400 yılı aşkın süredir Çeşme’de kök salmaya devam ediyor.
Çeşme İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün 15 yıldır yürüttüğü özel çalışmalarla Çeşme’de sakız fidanları çoğaltılıyor ve sakızın Yarımada’da yeniden yaygınlaşması için projeler uygulanıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın başarılı çalışmaları ve uygulanan yeni yöntemlerle bölgede yer alan sakız ağaçlarından üretilen fidanlar sadece İzmir’de değil Çanakkale, Muğla ve Balıkesir gibi komşu illerde de toprakla buluşturularak önemli bir kümelenme bölgesi oluşturulmaktadır. Sakız Ağacının Çeşme’de yani anavatanında yaygınlaştırılması çalışmaları kapsamında İzmir Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından ‘Yarımada Kadınları Sakız Ağacına Can Katıyor’ Projesi ile de sakızın Yarımada’da yaygınlaştırılması için önemli adımlar atılarak Karaburun ve Urla’da yüzlerce Sakız fidanının dikimi gerçekleştirildi. Böylece Yarımada Bölgesindeki sakız ağaçları artık sakız bahçeleri oluşturmaya başladı.
2020 yılında İzmir Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından Bakanlığa sunulan öneri ile Çeşme’de Gen Kaynağı Koruma Alanı oluşturuldu ve aynı zamanda Çeşme Damla Sakızı Coğrafi işaret başvuru süreci başlatıldı.
Sakızın serüveni İzmir’de devam ederken 2020 yılında KKTC Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz’un teşvik ve destekleriyle Çeşme Damla Sakızının Kıbrıs yolculuğu da başladı. İlk etapta Çeşme İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü teknik personeli fizibilite ve mini dikim çalışmaları yaparak Sakız Ağacının bölgeye adaptasyon sürecini gözlemledi. Ayrıca Çeşme İlçe Müdürlüğü personeli Ahmet Keçeci tarafından KKTC orman, tarım personeline ve tarım lisesi öğrencilerine sakız ağacının havai köklendirmesi, yetiştiriciliği, çoğaltılması gibi konularda eğitimler verildi.
Gerçekleştirilen çalışmalar sonrasında Çeşme Damla Sakızı Fidanlarının Kıbrıs topraklarıyla uyum sağladığı görülerek 9 Ocak 2023 tarihinde KKTC Orman Müdürü Salih Güneş, Çeşme Tarım ve Orman İlçe Müdürü Mine Altın, Ziraat Yüksek Mühendisleri Ahmet Keçeci ve M. Kürşat Tetik ile KKTC Orman personelinin katılımıyla Çeşme’de üretilen 300 Sakız fidanının Kıbrıs’ta 8 dekar alana dikimi gerçekleştirildi.
Yürütülen çalışmalarla ilgili açıklama yapan İzmir Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa Özen “Biz aslında Çeşme ilçesine olmayan bir şeyi getirmedik. Sakız Ağacının anavatanı Çeşme, yani bu toprakların tarihinde var olan bir ağacı anavatanında yeniden geliştiriyoruz. Amacımız İzmir’in tarihinde var olan ürünleri yerinde yeniden canlandırmak. Bu bizim için çok önemli. Teknik personelimizin Çeşme’de yıllardır yürüttüğü çalışmalarla Çeşme şuanda yeniden sakız ağacı kokuyor. Coğrafi işaret başvurusunu da yaptık. İnşallah en kısa zamanda alacağız. Kıbrıs’ta sakız ağacının yaygınlaştırılması kapsamında çalışmaların bir bölümüne Sayın Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın eşi Sibel Tatar’da bizzat katıldı. Kendileri alternatif ürünlerin adada yaygınlaştırılması noktasında desteklerini iletti. Bu konuda da avakado, limon, mandalina gibi ürünlerle ilgili Kıbrıs’ta fizibilite çalışmaları teknik personelimizce yapıldı ve olumlu sonuçlar alındı. Dikilen sakız fidanları 5 yılda ürün aşamasına gelecek ve ekonomik döngüsü başlayacak böylece sakız fidanlarının ada ekonomisine de ciddi katkı sağlamasını bekliyoruz” dedi.
KKTC’de şuana kadar 8 dekar alanda 300 fidan toprakla buluştu. Devam eden çalışmalarda 30 dekarın üstünde alanda yaklaşık 2 bin sakız ağacı dikilmesi hedefleniyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
