NEDEN YALAN SÖYLERİZ
Bizler neden yalan söyleriz, neden yalan söylemeye mecbur kalırız. Bizleri yalan söylemeye iten sebepler nelerdir. Bir gün bir arkadaş ortamında bulunan birisi bir arkadaşına sessizce neden yalan konuştun diye sorunca, arkadaşın verdiği cevap, yalan söylemek hoşuma gidiyor demişti. Ben de bu cevabı şaşkınlıkla duymuş nasıl yani diye kendi kendime tepki vermiştim.
Peki, arkadaşlar Yalan nedir? Şöyle diyebilir miyiz yalanın aslı sözde midir? Geçmişte veya gelecekte vaatler olsun veya başka şeyler de olabilir. Yalan doğruluğun karşıtı bir konuda kasıtlı olsun veya olmasın gerçek dışında aksi bilgi ve haber vermek anlamlarında da kullanılan, benzer de ise gerçeğin ve hakikatin tersini söylemeye bizler yalan diyoruz.
Yalana psikolojik açıdan bakarsak, yalanın yaptığımız bir hatayı saklama girişiminde bulunmak olarak ortaya çıkıyor. Bu saklama bazen sözlerde, bazen de jestlerimizle hatta susarak da olabiliyor. Tabi ki insanoğlu yalancı doğmuyor ama yalanların konuşulduğu, öğrenildiği bir gelişme süreci yaşıyorlar. Patolojik yalan, yalan söyleme alışkanlığıdır. Psikiyatri de Mitomani olarak da tanımlan maktadır. Mitomani yunanca Muhtos (efsane) ve Latince mania (delilik) kelimelerinin birleştirilmesinden meydana gelmiştir.
Hatta bulgular en çok karşılaşılan kendi lehine yalan konuşma nedenlerinin mahrumiyet, imajı koruma, istediğini elde etmek, olumsuz bir olaydan kaçınmak, gerçeği gizlemek, geçiştirme olduğu gözlenmiştir.
Bazı insanların vücut dilinden nasıl yalan söylediği anlaşılıyor. Yalan söyleyen bir kişi hareketleri fazlalaşır, oturduğu yerde duramaz, sallanır ve elleri, kolları farklı bir şekilde hareket eder. Kimisinin yüzü kızarır, konuştuğu kişinin yüzüne bakamaz sağa sola bakar, hatta en çok yapılan da yalan konuşan kişi yalanı konuşurken elini burnuna getirir. İnsan bilgiyi hatırlamak için yukarı ya da sağa sola bakarlar. Yalan söyleyenler aşağıya doğru bakmaktadırlar. Bunları daha çok çoğaltabiliriz.
Şunu da söylemeden geçemeyeceğim, öyle insanlarla karşılaştım ki yalanı size doğru diye satan yalancılar var arkadaşlar. Şöyle ki! Sizin gözünüzün içine baka baka tane tane hiç bir yalan merhalesi göstermeden size yalanı satar. Hiçbir şekilde yalanını anlamak mümkün olmaz. Tabii ki bir falso verir, ama biz o an için anlamayız veya farkına varamayız. Tabii ki yalanında ortaya çıkması gibi süresi ve gerçeği vardır. Allah böyle insanlardan bizi her zaman korusun.
Efsaneye göre, gerçek ve yalan bir gün buluşurlar. Yalan doğru söyler ve ‘’ Bugün hava çok güzel’’ der. Gerçek, onun etrafına bakar ve gözlerini gökyüzüne kaldırır. Gün gerçekten de çok güzeldir. Bir kuyunun önüne gelene kadar, birlikte çok zaman geçirirler. Yalan doğru söyler, ‘’su çok güzel birlikte banyo yapalım mı’’ der. Gerçek bir kez daha şüpheci bir şekilde suya dokunur. Su gerçekten güzeldir. Gerçek soyunur ve birlikte yüzmeye başlarlar. Yalan bir anda sudan çıkar, gerçeğin kıyafetlerini giyerek kaçar kayıplara karışır. Kızgın gerçek, kuyudan çıkar yalanı bulmak, kıyafetlerini geri almak için her yere gider. Dünyada çıplak gerçeği görenler onu hor görmekte ve ona öfkeyle bakmaktadırlar. Zavallı gerçek üzgün ve kırgın bir şekilde kuyuya geri döner ve sonsuza dek ortadan kaybolur. O zamandan beri yalan Dünyanın her yerinde, gerçek gibi giyinmiş ve içimizde yaşamaktadır. Dünya ise hiçbir şekilde çıplak gerçeği görmek istememektedir. Jean Leon GEROME (Kuyudan çıkan gerçek 1886)
Evet, sevgili dostlar bizlerde bazen istemeden de olsa beyaz, lacivert yalanlar konuşabiliyoruz. Veya konuşmak durumunda kalıyoruz. Bazen istemeden konuşulan yalanlar birçok sıkıntının, olası yaşanacak belaların önüne set çekebiliyor. Keşke tüm yalanlarımız sonucu yapıcı, üzüntülere mahal vermeyecek yalanlar olsa! Karşımız daki insanları kırmasak hiç üzmesek.
Keşke yalanlarımız, tüneldeyim çekmiyor, bende seni seviyorum, onunda selamı var gibi masum, beyaz kimseleri kırmayan yalanlarda kalabilsek. Başımıza sihirli bir değnek değse, hiç yalanın olmadığı bir dünya da yaşayabilsek, hiç yalan konuşmasak konuşulmasa…
Baki selamlar…
Miraç MORÇÖL
25.11.2022
